Tiroid Bezi ve Gebelik

DİKKAT:

Günümüzde anne adaylarının çok önemli bir kısmına tiroid hormonu takviyesi verilmektedir. Bunun nedeni 2000'li yılların ortalarında dünya genelinde TSH referans yani normal değerlerinin hamilelik için diğer erişkinlerden farklı olarak ele alınmış olmasıdır. Normal koşullarda "tiroid eksikliği" kategorisine girmeyen birçok anne adayı bu nedenle hormon takviyesi almaktadır.

Anne adayları "gebelikte tiroid hormonu eksikliği" için Internette tarama yaptıklarında karşılarına çıkan ilk bilgi: "gebelikte eksikliğin bebekte zeka geriliğine yol açtığı" şeklindedir. Bu kadar çok (tüm anne adaylarının yaklaşık %10'u) takviye alan anne adayı eğer bundan 10 yıl önce hamilelik yaşayacak olsalar bu takviyeyi almayacaklardı. Zeka geriliği eskiden daha mı çoktu? Elbette hayır.

Gerçekte çok ciddi tiroid hormonu eksikliği olan anne adayları zaten hamile kalmakta zorlanan bir grubu oluşturur.

Özet olarak söylemek gerekirse: günümüzde tıpta bir çok alanda olduğu gibi bazı tedaviler "ekstra bir önlem" olarak verilmektedir. Doktorunuzun önerdiği takviyeyi alın, belli aralıklarla yapılan ölçümlerle gerekli durumlarda önerilen daha yüksek dozu kullanın ve gerçekleşmeyecek "hayali" olumsuz senaryolar kurarak psikolojinizi olumsuz etkilemeyin.

Gebelik bazal metabolizma hızını artıran bir durumdur ve tiroid hormonlarının üretimi artar. Bu durum bazı kadınlarda tiroid bezinin büyümesine ve daha belirgin hale gelmesine neden olabilir.

Tiroid hormonu üretimi ne kadar artarsa artsın TSH ve sT4 ölçümleri normal sınırlar içerisinde kalır ve gebelik döneminde ortaya çıkan tiroid bezi büyümeleri, hiper veya hipotiroidi belirtileri her zaman itinayla ele alınır.

Gebeliğin temel hormonlarından biri olan HCG yapısal olarak TSH hormonuna çok benzer ve HCG’nin aşırı arttığı gebeliklerde (mol gebeliği, çoğul gebelikler) HCG, TSH gibi davranarak tiroid hormonu üretiminin normal sınırlar dışına çıkmasına neden olabilir.

Yenidoğan tarama testlerinde TSH seviyesine bakılarak yaklaşık 4000’de bir görülen hipotiroidinin tanısının erken konması ve bebeğin beyinsel ve bedensel gelişimi olumsuz etkilenmeden tedavi edilmesi mümkündür.

Gebelikte Hipertiroidi

Tedavi edilmemiş hipertiroidi gebelikte preeklampsi, kalp yetmezliği, rahim içi gelişme geriliği ve ölü doğum riskini artıran bir durumdur. Gebelikte hipertiroidinin en sık görülen belirtileri gebelik ilerlemesine rağmen kilo alamama ve uykudan uyanınca ortaya çıkan nabız hızlanmasıdır. Yine hiperemezis (çok aşırı bulantı kusma) da ender de olsa hipertiroidiye bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.

Tanı ve tedavi, radyoaktif iyod kullanımı hariç, genellikle gebe olmayan kadınlara uygulanan şekilde uygulanabilir.

Gebelikte Hipotiroidi

Ağır hipotiroidi genellikle gebe kalmaya engel bir durum yaratır ve bu nedenle gebelik döneminde çok ender görülür. Hipotiroidinin ağırlık derecesiyle ilgili olarak düşük riski, preeklampsi ve rahim içi gelişme geriliği gelişme riski artar. Tedavi yine sentetik tiroid hormonu ilaçları verilmesi (Levotiron, Euthyrox) ve hormon seviyelerinin düzenli olarak kontrol edilmesi şeklindedir.

Doğum Sonrası Tiroidit

Bazı kadınlarda doğumdan üç-altı ay sonra gelişen bir durumdur ve kendini hipo veya hipertiroidi şeklinde gösterebilir. Özellikle Tip I (insülin kullanılan) şeker hastalığı olan, ailesinde bu tür bir hastalığı bulunan veya daha önce bir otoimmun tiroidit atağı geçirmiş olanlarda sıktır.

Sıklıkla birkaç ay içinde kendi kendine geçen bir durumdur ancak sonraki gebeliklerde tekrarlama ve ileri yaşlarda hipotiroidi gelişme eğilimindedir. Tedavi hormon değerlerine göre düzenlenir.

Tiroid ve Prolaktin Sorunları